Herfst, de tijd van fantastische luchten, schitterende kleuren èn vele soorten paddenstoelen!

Het ene jaar is een beter paddenstoelenjaar dan het andere maar wanneer je kijkt, zie je ze uiteindelijk overal wel een keer verschijnen. Het is nu de tijd om er met de camera op uit te trekken en op zoek te gaan naar de vele soorten.

De meest bekende is natuurlijk wel vliegenzwam met de prachtige rode hoed en witte stippen. Maar ga ook eens op zoek naar de kleine oorzwammetjes, porseleinzwammen of het schitterende oranje koraalzwammetje. De keuze is groot maar je moet de ogen wel goed open houden.

In dit artikel krijg je tips om deze kleine wondertjes te fotograferen.

1 – Neem de tijd

Neem de tijd: het is eigenlijk een kleine dooddoener maar om te fotograferen moet je echt de tijd nemen.

Juist tijd is belangrijk om je creativiteit te ontwikkelen en te zien wat anderen niet zien. Tijd geeft je de mogelijkheid om bezig te gaan met composities.

Tijd is alleen al belangrijk om de kleinste exemplaren te vinden, zoals hierboven gezegd, want sommige zijn niet groter dan 1 cm. Het is bij je zoektocht ook zaak om op te letten waar je je voeten neerzet want plat trappen is gauw gebeurd.

Het voordeel van paddenstoelen is dat ze rustig blijven staan waardoor je in alle rust kunt werken aan je camera-instellingen, standpunt en je compositie.

Kijk eerst eens naar de omgeving van je onderwerp zonder gelijk je camera te pakken. Met observeren kun je zien welke achtergrond een toevoeging zou kunnen zijn aan je onderwerp.

2 – Wanneer is het paddenstoelentijd

Eigenlijk kun je ze het hele jaar tegenkomen, zelfs in de zomer al is de kans dan natuurlijk een stuk kleiner dan in het najaar.

Het is in ieder geval niet zo dat je tot de herfstkleuren hoeft te wachten. In september heb je al behoorlijke kans om ze ergens te zien staan.

Veel hangt af van de weersomstandigheden waarin ze goed gedijen. Paddenstoelen houden van een vochtige omgeving en wanneer het na een tijdje regen even droog is, schieten ze letterlijk als paddenstoelen uit de grond. Lange droogte en mooi weer zijn juist weer geen goede voedingsbodem.

Het is veelal een kwestie van goed je ogen openhouden en kijken wat je allemaal ziet. Soms zitten de juweeltjes in een klein hoekje.

Wacht daarom niet te lang wanneer je ze wilt gaan fotograferen. Voor je het weet zijn ze weer weg. Sommige exemplaren zijn ook snel over hun hoogtepunt heen waar andere het langer volhouden.

3 – Scherptediepte

Fotografeer paddenstoelen met een kleine scherptediepte. Vaak staan ze in een onrustige omgeving van blaadjes, grassprieten, takjes etc. waardoor een beeld al snel onrustig oogt. Door de scherptediepte te beperken, zorg je dat de achtergrond snel waziger wordt. Zorg ervoor dat de paddenstoel scherp is.

Een onscherpe achtergrond hangt ook af van de afstand tussen paddenstoel en achtergrond. Wanneer de achtergrond dichtbij is, is het lastiger om een mooie wazige achtergrond te krijgen. Kijk dus goed naar dit onderdeel van de fotografie om een rustig beeld te creëren. In de foto’s hieronder zie je dat de bovenste foto een grote scherptediepte heeft, met een hoog diafragmagetal, de foto eronder heeft weinig scherptediepte door een klein diafragmagetal. Bij de bovenste foto dwaalt je oog door het beeld, bij de andere foto gaat je oog sneller naar het onderwerp, het springt er meer uit.

grote scherptediepte

4 – “Tuinieren”

Nu heb je een leuk standpunt maar toch nog storende elementen in beeld. Een klein beetje tuinieren mag! Losse blaadjes of grassprietjes kun je wanneer ze storend in beeld staan voorzichtig verwijderen of verleggen. Het is jammer wanneer je achteraf een storend (onscherp) object dwars door het beeld hebt lopen of er, zoals hier, een blaadje aan de paddenstoel geplakt zit. Kijk dus eerst rustig wat je weg kunt halen zonder iets kapot te maken. Kies anders een iets ander standpunt.

5 – Tegenlicht

Licht speelt in de fotografie een belangrijke rol. Fotograferen met bewolking geeft hele andere resultaten dan zonlicht. Tegenlicht geeft vaak mooie effecten en wanneer je een natte omgeving en/of laagstaande zon hebt kun je prachtige bokeh-effecten krijgen in de achtergrond. Wees vooral niet bang om te experimenteren. Een beetje tegenlicht kun je ook maken door het gebruik van een flitser of zaklampje!

De eerste foto is met tegenlicht, de foto eronder is genomen met (hard) zonlicht.

6 – Reflectiescherm

Is de voorkant van je onderwerp iets te donker dan kun je dit met een reflectiescherm wat ophelderen. De tegenlichtopname van hierboven leent zich bij uitstek hiervoor. Je hebt echt geen professioneel reflectiescherm nodig. Een blaadje wit papier kan al een heleboel doen. En zorg anders ook voor een stukje karton beplakt met alu-folie. Dit geeft nog iets meer reflectie wanneer het witte papier niet voldoet. In de handel zijn ook kleine reflectieschermpjes te verkrijgen die twee kanten hebben met wit en zilver.

7 – Statief

De één vervloekt het, de ander zweert erbij. Ik gebruik zelf eigenlijk altijd een statief. Het maakt het beoordelen van een compositie eenvoudiger. Daarnaast heb je handen vrij voor andere attributen die je soms gaat gebruiken bij je opname. Zeker wanneer je laag bij de grond fotografeert, is een statief (of rijstzak) handig. Wanneer je nog geen statief hebt, en er wel eentje wilt aanschaffen, let er dan op dat de poten ook plat kunnen liggen, of dat je de middenzuil kunt omkeren, zodat je ook laag bij de grond kunt fotograferen. Een klein zakstatiefje is soms ook handig om bij je te hebben.

8- Perspectief

Je kunt paddenstoelen  uit verschillend soorten perspectief fotograferen: Schuin van boven, vogelperspectief, vanuit ooghoogte of vanuit een laag standpunt, kikkerperspectief. bij het kikkerperspectief kijk je van onderaf tegen de paddenstoel aan.

De meeste paddenstoelen groeien op de grond dus een perspectief vanaf ooghoogte (liggend op de grond) of kikkerperspectief komen het meeste voor en ogen ook het meest rustig.

Hiermee creëer je meer diepte in je foto dan wanneer je schuin van boven fotografeert.

Hieronder heb je voorbeelden van vogel- tot kikkerperspectief.

9 – Liveview

Wanneer je op de grond bezig bent, is liveview op je camera een goede optie om je compositie en scherpte goed te kunnen bepalen. Nog mooier is het wanneer je camera een draaibaar scherm heeft zodat je er bovenop kunt kijken.  Met de liveview-optie kun je ook inzoomen op je onderwerp zodat je nog beter kunt beoordelen of je scherpte goed is.

Een andere optie is een hoekzoeker op je camera te monteren. Hierbij kijk je door je zoeker via deze toevoeging aan je camera.

10 – Vuilniszak

Een vuilniszak is onmisbaar wanneer je na de regenperiode paddenstoelen wilt gaan fotograferen. De grond is in deze tijd van het jaar nat. Niets is vervelender om ergens te willen gaan liggen en het kan niet omdat je dan direct nat en vies bent. Er zijn grote vuilniszakken verkrijgbaar die je eenvoudig in je fototas kunt oprollen. Knip deze open zodat je er helemaal op kunt gaan liggen. Het werkt perfect en je blijft droog en schoon. Neem voor de zekerheid nog een klein plastic tasje mee om de natte vuilniszak in weg te stoppen. Dan blijft ook je fototas.

11 – Details

Met een macrolens, zoals bijvoorbeeld een Sigma 105mm Macro, kun je prachtige details van de paddenstoelen maken. Wanneer je goed kijkt, zie je in het hoedje prachtige lamellen. Maar ook gekartelde randjes of witte stippen. Iedere paddenstoel heeft hele leuke kenmerken om mee te experimenteren.

Wil je het nog extremer dan zijn tussenringen een optie waarmee je nog dichter op je onderwerp kunt “inzoomen”, verder dan 1:1. Dan is handmatige scherpstelling heel belangrijk omdat je met erg kleine scherptediepte gaat werken. Een verkeerde scherpstelling is dan snel gemaakt.

Ook een zoom-objectief kun gebruiken om heel dicht op je onderwerp te kruipen en de paddenstoel groot in beeld brengen. Daarbij zul echter je ook meer van de omgeving in beeld brengen en minder details.

12 – Wat breng je in beeld

Veel paddenstoelen hebben beschadigingen. Observeer je onderwerp goed en kijk van welke kant je wilt fotograferen. Let ook op de storende omgeving rond je paddenstoel en de achtergrond. Soms is een stapje naar links of rechts al voldoende. En blijkt het niet te lukken, kies dan een ander exemplaar uit. Waarschijnlijk staan er toch genoeg.

13 – Tot slot

Dit onderwerp is niet het meest makkelijke om mooi in beeld te brengen. Begin dus bij tip 1 en neem alle tijd om te kijken en fotograferen. Maar experimenteer ook veel en ontwikkel je creativiteit. Speel met reflectie, standpunten, lichtval, zaklampjes etc.

Probeer te breken met alle regels die er zijn. Succes !